Soorten zorginstellingen en gebruikersspecifieke eisen
Er is sprake van veel verschillende soorten zorginstellingen, te denken valt hierbij aan: verpleeg- en verzorgingshuizen, verslavingsklinieken, medische kliniek, revalidatiecentra etc. Iedere instelling vraagt om zijn eigen aanpak en voorzieningen.
De komende jaren zal de groep hulpbehoevenden stijgen, mede door de vergrijzing. De vraag naar geschikte huisvesting zal hierdoor ook toenemen. De eisen die aan een ouderenwoning worden gesteld zijn anders dan die voor een standaardwoning, aanpassingen aan een woning zijn dus ook bijna altijd nodig. Deze groep bewoners stellen ook eisen aan de woning m.b.t. de ligging. Een goede bereikbaarheid van ov en taxi is belangrijk, evenals de nabijheid van winkels, bank, huisarts en apotheek. Voor mensen die zorg behoeven moet deze dienst makkelijk te bereiken of in te schakelen zijn.
Geschikte huisvesting
Door de groeiende vraag naar zorghuisvesting, moet naar verschillende oplossingen worden gezocht. Niet alle vraag kan tegemoet gekomen worden door de plaatsing van nieuwbouw. Herbestemming van bestaande panden kan soms sneller plaatsvinden dan het neerzetten van een nieuw gebouw. En op veel plaatsen in Nederland is genoeg leegstaand vastgoed beschikbaar, vaak ook in en nabij het centrum van de stad. De panden zijn qua indeling niet geschikt voor de huisvesting van een zorginstelling, waardoor renovatie/herbestemming noodzakelijk is alvorens de instelling zijn intrek kan doen.
Het herbestemmen van leegstaande (monumentale) panden is vanuit verschillende aspecten interessant. Denk hierbij aan duurzaamheid, door i.p.v. nieuwbouw een bestaand pand her te gebruiken en het optimaliseren van zorg en verlaging van kosten. Het tweede belangrijke aspect is de cultuurhistorische waarde. Door een nieuwe functie toe te kennen aan het anders leegstaande pand, blijft deze behouden en krijgt het weer de juiste uitstraling. Bovendien beschikken de nieuwe bewoners over een mooi karakteristiek gebouw op een vaak centrale plaats. Op deze manier wordt ook tegemoetgekomen aan de wensen van bereikbaarheid van allerlei faciliteiten en de reuring in de buurt.
Gezamenlijke visie en planopstelling
Het is belangrijk te weten wat voor zorginstelling in het pand gehuisvest gaat worden alvorens te beginnen met de plannen. Iedere instelling heeft namelijk andere behoeften en voorzieningen nodig. Gezamenlijk wordt gekeken naar de wensen en hieruit zal een Programma van Eisen volgen. Er moet op een creatieve manier nagedacht worden over de indelingen van de ruimten, aangezien men wel met een bestaand pand te maken heeft. Gestreefd wordt naar een ontwerp waarin zowel opdrachtgever en architect zich in kunnen vinden, waarin de zorginstelling optimaal en naar behoren kan functioneren.