Voorbeelden van ‘onzichtbare’ achterzetbeglazing
Duurzame monumentenzorg: beperkingen en mogelijkheden
Gebruik van duurzame materialen, energiebesparing en beperking van CO2-uitstoot spelen in de bouw al geruime tijd een belangrijke rol. Aandacht voor duurzame monumenten is een betrekkelijk nieuw fenomeen. En lastiger. Want hoe neem je maatregelen voor het verduurzamen van historische gebouwen, zonder dat dit ten koste gaat van de monumentale waarde?
Gevelisolatie, dubbelglas en isolatie interieur
Duurzame monumentzorg kent zijn beperkingen en is soms strijdig met de monumentale waarden van een gebouw. Zo zijn gevelaanzichten nauwelijks te isoleren zonder de karakteristieke verschijning aan te tasten. Dubbelglas of isolatieglas is in de meeste gevallen geen optie bij monumentale vensters, denk hierbij bijvoorbeeld aan schuiframen. Het aanwezige enkelglas is daarnaast in bepaalde gevallen op zichzelf al van waarde. En een monumentaal interieur valt moeizaam te isoleren zonder historische onderdelen of mooie details af te dekken. Alleen aan het zicht onttrokken maatregelen zijn daarbij mogelijk.
Vocht en schimmel
Naast de mogelijke veranderingen of aantastingen van het uiterlijk gelden nog bouwfysische beperkingen. Energiebesparende isolatie kan bij monumenten juist averechts uitpakken en leiden tot onbedoelde schade aan de constructie door vocht of schimmel. Een pand of bouwdeel dat al honderd jaar of meer prima dienst doet, gaat na zo’n verkeerde ingreep mogelijk rotten. Één van de vormen van duurzaamheid waarin een monument zich per definitie al heeft bewezen, namelijk die van een lange periode van bestaan en nut, is daarmee tenietgedaan.
Hoewel een stroming binnen de monumentenzorg bovenstaande duurzaamheid in tijd als genoeg beschouwt, zijn er gezien de groeiende aandacht, convenanten en beleid innovatievere oplossingen nodig voor duurzame monumenten (ook wel DuMo genoemd).
Energiezuinige mogelijkheden
Van een verplicht energielabel zijn monumenten op dit moment nog vrijgesteld, maar op eigenaren en beheerders wordt steeds meer een beroep gedaan hun verantwoordelijkheid op het gebied van energiezuinigheid en CO2-uitstoot te nemen. En mogelijkheden met respect voor de oorspronkelijke waarde zijn er wel. Bijvoorbeeld het herstel van binnen- en buitenluiken, gebruik maken van het natuurlijke ‘ademen’ van het pand of bijvoorbeeld isolatie van de zoldervloer.
Hergebruik en historisch bouwmateriaal
Dat allemaal met het oog op duurzaamheid door energiebesparing. Volgens de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed niet het belangrijkste als het gaat om duurzame monumenten. De grootste winst zit hem in hergebruik van materiaal en bij restauratie gebruik van zoveel mogelijk oorspronkelijke bouwmaterialen. Niet alleen vertegenwoordigen deze de cultuurhistorische waarde, ook hebben die al bewezen lang mee te gaan en zodoende duurzaam te zijn.
Duurzame monumentenzorg blijft een ingewikkeld spel van kosten en baten, innovatieve oplossingen en behoud van de waarde en is zo bij uitstek een architectenopgave.
Wil je meer weten over de aanpak van Vis Restauratie Architecten? Neem dan contact op:
- Bel: 070 – 36 15 722
- Mail: info@visarchitecten.nl
